آسیب شناسی تبیین های شهودی ملاصدرا در اثبات موضوعات فلسفی در کتاب «الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه»

بر اساس مبانی ح کمی ملاصدرا در تبیین مسائل فلسفی و فهم دقیق آن حقایق، نه تمسک صرف به عقل کافی است و نه صرف وجدان و شهود؛ بلکه هر دو موید و م عاض د یکدیگرند و نیز توجه به نارسایی و ناکافی بودن عقل و نیاز به کشف برای فهم و تبیین درست حقایق از سویی و توجه به نارسایی و عدم کفایت وجدان و کشف از سوی دیگر، عنصر اصلی در حکمت متعالیه است. ملاصدرا در تلاش است تا در ارائه ی فلسفه ی خویش از این اصل به تمام و کمال پیروی کند. وی در صدد ارائه ی فلسفه ای است که از اکتفا به عقل نظری ص رف منز ه باشد. ما در این تحقیق، کتاب الشواهدالربوبیه را مورد مطالعه قرار دادیم و پس از استقصاء تمام مواردی که ملاصدرا در اثبات موضوعات فلسفی به یافته های شهودی خویش استناد جسته است، آن ها را دسته بندی کرده و سپس به بررسی آن ها در این باب پرداختیم. پرسش اصلی این بود که آیا ملاصدرا در تمام موارد، متعهد به اصول خود بوده یا نه؟ آیا در مواضعی که شهودات خود را در اثبات موضوعات فلسفی به کار گرفته است، آوردن استدلال ها و براهین فلسفی را لازم و ضروری دانسته است یا نه؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که ملاصدرا به تبعیت از مبانی حکمی خود، در اکثر مواردی که به صراحت از کشف و یا شهودات خویش سخن به میان آورده و در اثبات موضوعات فلسفی بدان ها تمسک جسته است، علاوه بر آن که شهود خود را در قالب برهان عقلی بازگو نموده، براهین و دلایل عقلی دیگری نیز در کتاب مذکور و یا دیگر آثار خویش از جمله الاسفارالاربعه بیان کرده است. بر این اساس باید ادعا کرد که صدرا بر اصول و مبانی حکمی خود پای بند بوده و خود را ملزم به رعایت آن دانسته است. واژه های کلیدی : ملاصدرا ، شهود ، تبیین شهودی ، شهود عقلی ، شهود عرفانی